Daha önce, özellikle bu ülkede anonimliğin çoğu zaman gerekli olduğunu, ve bu duruma da ilginç bir şekilde saygı duyduğumu söylemiştim. Zira başınıza fikirlerinizden dolayı ne geleceği belli değil. Bahsettiğimiz şey haksız ve suç içermeyen eylemler için tabii. Anonimliğin suç işlemeyi kolaylaştırıcı bir şey olarak kullanılmasına ben de sonuna kadar karşıyım.
Ancak son yıllarda özellikle Twitter’da bir anonim çılgınlığıdır almış başını gidiyor. Bu anonimlerin çoğunun on binlerce takipçisi var, dolayısıyla etkileri artınca tarzlarını daha da sertleştirip her gün onlarca daha takipçi toplamaya uğraşıyorlar. Popüler olma içgüdüsü sadece. Eminim hepimizin elinde şak diye popüler olabileceği bir şey olsa, hepimiz kullanırdık zamanımız el verdiğince. Bunu da hor görmüyorum. Bir de yarı anonim insanlar var. Bir zamanlar anonim olarak başlamış olup, ismini cismini insanlara sunmaktan çekinmeyen insanlar. Bunların önemli bir kısmı kendi halinde bir şeyler yazmaya çalışan insanlar, diğerleri kendi halinde takılmayan, ancak ya cesaretten, ya yurt dışında falan yaşamaktan dolayı isminin ifşa olmasını dert etmeyecek insanlar. Bu insanların tarzlarının bile tam-anonimlerden daha yumuşak olduğunu yadsıyamayız.
Geri kalan her şey bilindik Twitter tarihi. Ladyimam denen kişiyi takip etmiyordum, ama varlığından haberdardım. Derin ulusalcı olması dışında HaberVaktim tarzıyla bir farkını da görememiştim, zaten bu yüzden takip etmiyordum. Ama varlığından haberdar olan biri olarak kendisiyle veya körü körüne savunduğu değerlerle ilgili en ufak bir eleştiriye ciddi saldırı ve linç kampanyalarıyla cevap verdiğinin de farkındaydım. Ancak özellikle yıllar önce yaptığım takkeli yobaz ve takkesiz yobaz tanımlarına geri dönmemiz lazım. Takkesiz yobaz dediğimiz insanların anlayamadıkları olay şu: hedef gösterme olayını siz yapınca haklı oluyorsunuz, HaberVaktim gibi takkeli yobaz arkadaşlar yapınca haksız oluyorlar diye bir şey yok. Hedef göstermek her zaman gazeteciliğin iş ahlakı dışındadır. Bakın bu AKP yalakası, bakın bu cemaatçi, bakın Atatürk’e ne demiş diyerek kitlelerin önüne insan atmak, aynen bakın bu dinsiz, bakın bu inancıma laf etti, vb. şekilde linç kampanyaları yaratmak kadar ayıp bir şey. Ek olarak, bu tarz takkesiz linç kampanyalarını alenen yürüttüğünüz ve bunda hiçbir problem göremediğiniz zaman, takkeli linç kampanyalarına laf etme hakkınızdan feragat etmiş oluyorsunuz.
Gazetecilik, yorumculuk böyle yapılır diyerek, hiçbir linç kampanyasına katılmamış olduğunu düşünen bir insan olarak bu hakkı kendimde görüyor ve Ladyimam denen kişinin kimlik bilgilerinin ifşa edilmesinin yanlış bir şey olduğunu da açık açık söylüyorum. Toplumdaki takkeli fişlemeden iğrenen insanlardan da biriyim ayrıca. Ancak hem takkeli fişlemeden iğrenip, hem takkesiz fişleme yapmak niyetinde olan arkadaşlar, umarım bu üzücü ve sıkıntılı olay vasıtasıyla da olsa ifşa edilmenin ne kadar kötü bir şey olduğunu anlamışlardır. İlla ki mantıksız insan davranışında da ilke arayacaksak, bu arkadaşın çıkıp “hesabımı ele geçirmişler, haberim yok bu yazılanlardan” demek yerine, “evet, onları ben yazdım, bana karşı yürütülen bu ifşa ve linç kampanyasının ne kadar insanlık dışı ve acımasız olduğunu gördüm, arkadaşları kınıyorum ve aynı bokun lacivertini ben yediğim için ben de kırılan, üzülen, zarar gören insanlardan özür diliyorum” demesi gerek. Yoksa biz haksız eylemden zarar görmüş herkesin yanında olduğumuz gibi bu arkadaşın da yanında oluruz, ancak bu arkadaşın da kendini savunabilmesi için kendine yapılan şeyle kendisinin yaptığı şeyin aynı olduğunu kabullenmesi gerekiyor. Ne yani, oruç tutmuyor diye sokakta adam dövmek suç da (ki tabii ki suç), “bakın arkadaşlar bu AKP yalakası piç Atamıza laf ediyor” seviyesinde hedef göstermek ve tam ve net tabiri ile halkı alenen kin ve nefrete, ve hatta suça teşvik etmek suç değil mi? Umarım kendisinin başına bir şey gelmez. Hepimiz biliyoruz ki bu madalyonun takkeli yüzü takkesiz yüzünden çok daha tehlikeli toplumsal manada. Takkesiz yüz en fazla konuşur, hedef gösterir, başkalarını konuşturur, itibar zedeler. Takkeli yüzün ise ev bastığını, otel yaktığını, bomba patlattığını, olay çıkarttığını çoğu zaman gördük. Takkeli yüz de takkesiz yüz de yeteri kadar fanatik, ancak takkeli yüz genel manada daha eğitimsiz ve daha kalabalık olduğu için daha tehlikeli. Ladyimam’ın başına gelenler kötü, ancak artık olmuş bitmiş diye geçeceksek, kendisinin bu problemden ders alması gerekiyor, umuyoruz ki başına bir şey gelmeden alır bu dersi. Geçmiş olsun bebişim.
Olayı gazetecilik açısından incelersek, bahsi geçen ifşayla ilgili adı geçen “gazetecilik” kuruluşunun muhafazakâr bir yayın organı olduğunu biliyoruz. Şimdi “bizim AKP ile alakamız yok, iftira atıyürsün!” falan diyecek arkadaşlar olabilir. Alakanız var demiyorum, muhafazakâr bir yayın organısınız diyorum. Ancak yapılan ifşa olayının gazetecilik açısından bir sorunu da yok ilginç bir şekilde. Bahsi geçen hanımefendinin internete kendi isteğiyle, halka açık şekilde koyduğu bilgiler kullanılmış. Gazetecilik etiği diyorsak, bir de “işte tecavüzcüler bunlar” şeklinde yapılan ve çoğumuzun helal olsun, ifşa edin şu pezevenkleri dediğimiz olaya da dönebiliriz. Orada suç ve ceza mantığı açısından tartışmalı bir mesele var, ancak ifşa her şekilde ifşadır. Gazetecilikte yeri vardır, hatta gazeteciliğin temeli ifşadır zaten. Asıl mesele ise “gazetecilik etiği” ile “iş ahlakı” arasında çok büyük fark olmasıdır. Hani tamamen atıyorum, bir şirkette yapılan bir işin toplumsal gereklilikleri varsa, bu gereklilikleri yerine getirerek o işe özel “x etiği”, “y etiği” gibi ahlaki/toplumsal şeylere uyabiliyorsunuz. Ancak genel manada “iş” diye tabir ettiğimiz şeyin bir ahlakı vardır, ve benim için ahlak konusunda üzerinde diretilmesi gereken tek şey budur. Burada geçen olay gazetecilik sınırları içindedir, ancak iş ahlakına aykırıdır. Bahsi geçen kişiler bahsi geçen diğer kişiden intikam almışlardır, ona bir ders vermişlerdir, ve bu durum için konuşursak ne intikam, ne ders verme için yaşamsal bir gereklilik yoktur. Bu eylem gazeteciliği icra etme adına değil, karşı tarafa bir şekilde zarar verme adına yapılmıştır. Bu yüzden çirkindir.
Son olarak ifşacı abilere de giydirip kapatalım. Hava soğuk, giydirelim ki üşümesinler. Bu muhafazakâr kesimin küfür ve hakaret takıntısını anlamıyorum. “Bana AKP’li bir yavşak dedi :((“ diye gerilmenin mantığını da anlamıyorum. Hani hem sana, hem de dolaylı olarak AKP’ye laf etmiş bu insan. Ancak bunun sana ne zararı var. Ulu Manitu aşkına, neden bu kadar gerginiz arkadaşlar? Neden her şeyi gurur meselesi yapıyoruz? Küçük çocukların birbirlerinin annelerine şikayet etmesi gibi, “bana salak dedieaaaa” gibi bir tepkiselliğe ne gerek var. Desin abi. Benim her gün ne yavşaklığım kalıyor, ne şerefsizliğim, ne imansız köpekliğim, ne şakirt pislikliğim kalıyor. Ben üstüne üstlük tehdit de alıyorum. Benim evim bile taşlandı dostum, ne haber? Bu hakaret ve küfür meselesini ben bile bu kadar ciddiye almıyorum, sen ülkenin tuzu kuru muhafazakâr kesiminden biri olarak neden bu kadar ciddiye alıyorsun ki zaten? “Ama bana cemaatçi dedi”, e bırak desin. Hani etiketlemek, ve hedef gösterir şekilde ifade etmek de kötü, ancak bu ülkede cemaatçi olarak etiketlenmek dinsiz, homoseksüel veya Kürt olarak etiketlenmek kadar sıkıntılı bir durum değil. Cemaatçi değilsen zaten o insanı niye takip ediyorsun. Cemaatçi değilsen o insan senin cemaatçi olduğunu söyleyerek yalan söylemiş oluyor, hiç düşünmeden ve kendinden emin şekilde yalan söyleyen insanı niye takip ediyorsun? Cemaatçi isen, e cemaatçi isen zaten karşı çıkacağın, rahatsız olacağın bir şey yok. Her şeye bir tepki, her şeyden bir rahatsız olma, her şeye karşı bir hassasiyet. Aşın bunları dostum, at gözlüklerinizi çıkartın. Dünya 6. ve 7. yüzyıllardan sonra çok değişti.
Bu yazı 21 Eylül 2012 tarihinde KD Dergi‘de yayınlanmıştır. Yazının aslında giden link buradadır: http://www.konseptdisi.com/hedef-gostermenin-dayanilir-agirligi-ladyimam/
Leave a Reply